Eurythmie

In het oude Griekenland tot aan de Renaissance was het vanzelfsprekend om in de beeldhouwkunst uit te beelden datgene wat zich in de mens stilzwijgend openbaart. "De geest is [...] vervuld van het sluimerende gevoel, dat zich uitdrukt in de rustende menselijke vorm." Laten we deze vorm laten spreken, dat wil zeggen bewegen, dan hebben we eurythmie. Eurythmie, die de hele mens laat zien. Nu "zwijgt de mens niet langer maar vertelt door zijn bewegingen oneindige geheimen van de wereld. mysteries van de wereld." (Rudolf Steiner GA 277, 26 december 1923) Logos Eurythmie blaast de euritmie nieuw leven in, op een originele manier, zoals die door Rudolf Steiner is gegeven en wil het dichter bij de mensen brengen..

Bent u geïnteresseerd of heeft u vragen? U bent van harte welkom om contact met ons op te nemen!

Over de naam Eurythmie

Eurythmie, opgericht door Rudolf Steiner, kreeg in 1912 haar naam van Marie Steiner von Sivers. (GA 277a) Onder haar leiding ontwikkelde de Eurythmie zich beslissend. Rudolf Steiner: "En alles wat er toen van is geworden [zijn aanwijzingen], is eigenlijk alleen door haar [Marie Steiner] tot stand gekomen." (GA 282) "Wat in de mens wil zingen, wil zich ook in bewegingsvormen uitdrukken en alleen wat in het menselijk organisme als bewegingsmogelijkheid ligt, wordt in klank- en tooneuritmie naar buiten gebracht. Het is de mens zelf die zijn wezen openbaart. De menselijke vorm is alleen te begrijpen als een gevangen beweging en het is de beweging van de mens die de betekenis van zijn vorm openbaart. Men kan zeggen dat iedereen die de rechtvaardiging van geluid- en klankeneurythmie ontkent, ontkent dat de hele volle mens geopenbaard kan worden." (GA 278)

Marie Steiner- von Sivers

Bron:
-Rudolf Steiner GA 277a, 1998, p. 44
-Rudolf Steiner GA 282, Sprachgestaltung und Dramatische Kunst, Erster Vortrag, 5. September 1942
-Rudolf Steiner GA 278, 2001, Eurythmie als Sichtbarer Gesang, p.10

-Foto: Wikipedia Commons

De verschillende Eurythmie varianten

De mens als werktuig
Artistieke euritmie

"Dit grote Goetheaanse principe van de kunst, moet tot uitdrukking komen als hij zegt: 'Want als de mens op de top van de natuur staat, ziet hij zichzelf weer als een hele natuur, die op zichzelf weer een top moet voortbrengen. Daartoe verhoogt hij zich door zich te doordringen met alle volmaaktheden en deugden, doet een beroep op keuze, orde, harmonie en betekenis en stijgt uiteindelijk op tot de productie van het kunstwerk, dat een prachtige plaats inneemt naast zijn andere daden en werken. Hier wordt de hele mens een kunstwerk door die bewegingsmogelijkheden die in de hele mens liggen als ook in het strottenhoofd, waar ze onzichtbaar blijven. Ze moeten zichtbaar gemaakt worden. Dat wat de taal doorstraalt vanuit het gevoel van de ziel, vanuit de innerlijke warmte van de ziel, dat wat het doortrekt vanuit het enthousiasme van onze persoonlijkheid, en dat wat de dichter uitdrukt in rijm, in ritme, komt aan het licht in de groepsbewegingen en bewegingen van mensen in de ruimte buiten. Dit komt overeen met een innerlijke wetmatigheid. Er is niets willekeurigers in dan het resultaat van de artistieke voorstelling wanneer twee verschillende acteurs een en hetzelfde uitvoeren." R. Steiner, GA 277, p. 67

Bezielde gymnastiek
Didactisch-pedagogische eurythmie

"De bewegingsdrang in de mens vindt zijn eigen wezen in zijn handelingen. Wat in de mens als aanleg aanwezig is voelt uit het innerlijke en uit het algemene fysieke gevoel. Alle echte opvoeding is gebaseerd op dit soort omhooghalen. Eurythmie als bezielde, vergeestelijkte gymnastiek is een belangrijk opvoedingsmiddel. Toekomstige tijden, die enkele van de vooroordelen van het heden hebben losgelaten, zullen ook inzien hoe gymnastiek moet worden aangevuld met eurythmie. Gymnastiek ontleent haar wetten aan de kennis van de menselijke lichamelijkheid. Wat gymnastiek op deze manier kan bereiken, moet hier niet ontkend worden. Alleen bezielde gymnastiek zal bereiken wat puur fysieke gymnastiek niet kan; bijvoorbeeld het zal het initiatief van de wil uit de mens halen. Het zal de volledige mens opvoeden volgens lichaam, ziel en geest, maar op geen enkele manier het lichaam verwaarlozen. Want in de volle mens zijn lichaam, ziel en geest één. En wie bewegingen laat uitvoeren die voortkomen uit de levende geest en niet uit de abstracte, zweverige geest, waarover tegenwoordig bijna uitsluitend wordt gesproken, zal tegelijkertijd het beste cultiveren wat in overeenstemming is met het lichaam, wat natuurlijk is." R. Steiner GA 277, pp. 142-244

Eurythmie als 'bezielde gymnastiek' wordt op grote schaal beoefend. Het heeft niet alleen een didactisch-pedagogisch en hygiënisch, maar ook een sociaal en artistiek karakter. Het wordt niet alleen beoefend door kinderen in scholen en volwassenen in bedrijven, maar ook in zelfstandige groepen.

Harmonie met het wereldwezen
Hygiënisch-therapeutische euritmie

"De mens is een kleine wereld, een microkosmos. En eigenlijk is alle ongezondheid gebaseerd op het feit dat de mens zich losrukt uit de grote wetten van het universum. Alle ongezondheid kan gevisualiseerd worden door te zeggen: "Als ik mijn vinger weghaal uit mijn hele organisme, is het geen vinger meer, hij verdort; hij heeft alleen zijn innerlijke wetmatigheid in verbinding met het hele organisme. Op dezelfde manier heeft de mens alleen zijn innerlijke wezen in verbinding met de hele wereld. Hij is werkelijk verbonden met de hele wereld door met wat er in hem gebeurt. Denk eens aan het alleruiterste dat laat zien hoe de mens verbonden is met de wereld, hoe hij niet slechts dit wezen is dat binnen de grenzen van zijn huid ligt. Bedenk dat dezelfde lucht die je nu direct in je hebt, eerst nog buiten je was, maar nu, nadat je hem hebt ingeademd, een deel van je organisme in je vormt. En dat wat je in je hebt, wordt weer uitgeademd en is dan weer buiten je. Zo leef je in je omgeving niet alleen met de lucht, maar met alles wat het universum vult.
Nu kan alles wat ongezond is in de mens juist worden afgeleid uit het feit dat datgene wat door de mens zelf als spraak wordt gebezigd en uitgevoerd, als het niet past bij de tijd of bij de hele mens, helemaal niet kan bijdragen aan de harmonie die moet heersen tussen de mens en de hele overige wereld. Maar juist omdat elke beweging in de euritmie net zo natuurlijk uit de hele menselijke organisatie voortkomt als de bewegingen van het strottenhoofd en de aangrenzende organen voor de gewone klinkende spraak zijn, is wat in de euritmie wordt uitgevoerd iets dat de mens in harmonie kan brengen met de wereld, met de hele macrokosmos." R. Steiner GA 277, p.185 e.v.

Als hygiënische eurythmie therapeutisch wordt, moet ze in samenwerking met een arts worden uitgevoerd.

Ontwikkeling naar de geest
Eurythmie als zichtbaar levend denken

In nauwe samenwerking met Mieke Mosmuller werken wij aan eurythmie als zichtbaar levend denken. Mieke Mosmuller: "Een paar jaar geleden realiseerde ik me dat wat we in dit levende denken hebben - de denkbewegingen van geest en ziel die dynamisch verlopen - ook zichtbaar gemaakt zou kunnen worden en niet alleen hoorbaar. En dat er al een antroposofische kunst bestaat die dit vormgeeft voor een andere menselijke activiteit: euritmie. In euritmie wordt spraak zichtbaar, of muziek wordt zichtbaar. [...] Ik voelde dat men in de eurythmie iets ziet wat geen denken is - maar spreken - maar wat er toch heel dicht bij komt. Door levend denken kunnen mensen zelf ervaren dat bijvoorbeeld een A verwondering is, een M empathisch begrip... In levend denken zijn verwondering en empathisch begrip elementen van levend denken. Het verlangen ontstond om levend denken zichtbaar te maken!"

Mieke Mosmuller: www.miekemosmuller.com
Uitgeverij Occident: www.uitgeverij-occident.nl

Instructieserie voor Eurythmie